جای «یارانه تخصصی» در صنعت گردشگری خالی است/ قواعد دست‌وپاگیرِ ایرلاین‌های خارجی حذف شود
محسن رشنواز در گفت‌وگو با خبرنگار گردشگری کا 118درباره ارزان‌سازی سفر و اعطای یارانه سفر، اظهار داشت: سیاست‌های ارزان‌سازی سفر برای گردشگر ورودی و گردشگر خروجی متفاوت است؛ البته ایران به دلیل اینکه هزینه برخی کالاها و خدماتش به نسبت سایرکشورهای جهان پایین‌تر است، جزو مقاصد ارزان برای گردشگران خارجی محسوب می‌شود.
زیرساخت و سیستم پرداخت کارت‌های اعتباری بین‌المللی در کشور وجود ندارد و گردشگران برای خرید و پرداخت هزینه با مشکل مواجه می‌شوندوی که مدیرعامل یکی از شرکت‌های خدمات سفر و گردشگری است، معتقد است: شرایط سیاسی، اجتماعی و اقتصادی هم شامل زیرساخت توسعه گردشگری است. بسیاری از کشورهایی که بیشتر درآمدهای بودجه‌ای آنها از صنعت گردشگری تامین می‌شود، ابتدا همه این نوع زیرساخت‌ها را فراهم و سایر زیرساخت‌های مورد نیاز گردشگری مانند خطوط پرواز، تاسیسات اقامت و پذیرایی، تسهیلات صدور روادید، خدمات رزرو و پرداخت آنلاین را ایجاد و تقویت کرده‌اند.
رشنواز خاطرنشان کرد: در همه جای دنیا استفاده از پول نقد منسوخ شده است، و همه گردشگران کارت‌های اعتباری بین‌المللی (Credit card) همراه دارند، حالا مسافری که قصد سفر به ایران دارد، در زمان خرید چگونه باید پول پرداخت کند؟ زیرساخت و سیستم پرداخت با این کارت‌ها در کشور وجود ندارد و گردشگران همیشه برای خرید و پرداخت هزینه با مشکل مواجه می‌شوند.
فعال صنعت گردشگری با اشاره به سیاست سفر ارزان برای گردشگران ایران، تصریح کرد: تا این لحظه که اقدامی در این زمینه انجام نشده است؛ در همه این سال‌ها نوسانات ارز به شدت در نرخ پرواز و اقامت در هتل تاثیر گذاشته است که منجر به گران شدن هزینه‌های سفر می‌شود، البته فشار نهایی این افزایش قیمت‌ها بر دوش مسافر است و در نهایت صنعت گردشگری است که آسیب می‌بیند.
تعیین کانال‌های شفاف تامین ارز برای فعالان صنعت گردشگری
رشنواز فرایند تامین و اعطای ارز مسافرتی را جزو زیرساخت‌های اصلی صنعت گردشگری دانست و گفت: وقتی برای گردشگر، هتل خارجی رزرو می‌شود بعد از یک هفته تایید می‌شود و ما باید بلافاصله هزینه آن را پرداخت کنیم، این در حالی است که کانال مشخص و شفافی برای انتقال ارز وجود ندارد تا هزینه را پرداخت کنیم؛ باید چند صرافی شناسنامه‌دار تعیین شود تا ما از طریق آنها ارز تهیه کنیم و یا حواله صادر کنیم.
نبود فرودگاه باعث می‌شود پروازها در شهرهای دورتر بنشیند و گردشگر با اتوبوس مسیری را ۴ تا ۵ ساعت طی کند تا به مقصد اصلی برسدوی با بیان اینکه ارز ترجیحی و یارانه‌ای به صنعت گردشگری اختصاص داده نشده است، تاکید کرد: با تعیین چند صرافی مشخص برای انجام عملیات ارزی برای فعالان صنعت گردشگری در وهله اول دست کم فعالیت مالی واحد گردشگری شفاف می‌شود و در گام بعدی میزان مالیات آن واحد -که به درآمد عمومی کشور کمک می‌کند – روشن می‌شود، از همین نقطه می‌توان اهمیت و نقش صنعت گردشگری در اقتصاد ملی را نشان داد و سیاستگذاران کلان کشور متوجه می شوند که این صنعت در اقتصاد کلان کشور نقش بسزایی دارد.
فعال صنعت گردشگری وجود فرودگاه استاندارد و پرواز مستقیم در مقصد را از مهمترین زیرساخت‌های توسعه صنعت گردشگری دانست و گفت: گاهی هزینه‌های سفر به دلیل نبود پرواز مستقیم به مقصد و ضرورت انتقال از مقصد اول به مقصد اصلی به مسافر تحمیل می‌شود، دفتر خدمات سفر این هزینه را روی قیمت تمام‌شده بسته سفر می‌کشد. مثلا با محدودیت سفر به شهری گردشگرپذیر در ترکیه، پروازهای ایرانی مجبور می‌شوند در شهر دیگری بنشیند و گردشگران باید با اتوبوس مسیری را ٣ تا ۴ ساعت طی کنند تا به مقصد اصلی برسند، این نوع محدودیت‌ها هم هزینه سفر را افزایش می‌دهد و با توجه به ایمنی و امنیت جاده‌ها، مخاطرات جانبی هم برای گردشگران ایجاد می‌کند.
سیاست‌های تشویقی در صنعت گردشگری ضروری است
رشنواز سیاست‌های تشویقی در صنعت گردشگری را ضروری دانست و توضیح داد: در برخی کشورها که صنعت گردشگری حرفه‌ای است روش‌های حرفه‌ای برای پرداخت یارانه دارند، در مقاطعی از سال، یارانه‌های تخصصی سفر در قالب مشوق‌های گردشگری به صورت غیرمستقیم پرداخت می‌شود.
وی گفت: در ترکیه در شهرهایی که پرواز و مسافر کمتر می‌رود، دولت اعلام می‌کند «به چارترکننده یا شرکت مسافرتی و هواپیمایی که مسافر [مثلا] از ایران به آن شهر ببرد، ۵۰۰۰ دلار پرداخت می‌کند»، این کار علاوه بر اینکه باعث کاهش قیمت تور می‌شود، مشوق چارترکننده هم شده و شریک تجاری ترکیه‌ای هم منفعت می‌برد.
«متولیان صنعت گردشگری می‌توانند در زمان کاهش فصلیِ مسافر سیاست‌های تشویقی برای تورگردانان و دفاتر خدمات گردشگری که مسافر خارجی به کشور می‌آورند اعمال کنند؛ اینها یارانه‌های تخصصی است که می‌تواند مشوق ایرلاین‌ها و هتلداران شود»
برخی ارز مسافرتی دریافت می‌کنند، اما سفر نمی‌روند
رشنواز گفت: اعطای یارانه فردی در قالب ارز ترجیحی که با کدملی به هر مسافر داده می‌شود، اقدام نادرستی است، برخی فقط این ارز را دریافت می‌کنند حتی به سفر هم نمی‌روند و هزینه سفر و سیاحت برای گردشگر اصلی که از این نوع ارز استفاده نمی‌کند، گران تمام می‌شود. چند میلیون کارت ملی به صرافی‌ها سرازیر می‌شود اما آیا همین تعداد گردشگر از کشور خارج می‌شوند؟
وقتی گردشگر سفرهایش را کاهش دهد،دومینووار ارکان و اجزا صنعت گردشگری هم در رکود فرو می‌رودفعال صنعت گردشگری اظهار داشت: از طرفی دیگر هزینه خروج کشور یکباره چندبرابر می‌شود و برای هر بار خروج در سال هم پلکانی محاسبه می‌شود، اگر به دنبال توسعه گردشگری هستیم باید هزینه‌های اولیه سفر کاهش یابد، اینها نوعی عوارض مالیاتی است که بر سفر و گردشگری بسته می‌شود و آرام آرام گردشگری را با رکود و تعطیلی مواجه می‌کند، زیرا وقتی گردشگر تعداد سفرهایش را کاهش دهد، دومینووار ارکان و اجزا صنعت گردشگری هم در رکود فرو می‌رود.
وی افزود: متولی اصلی صنعت گردشگری باید جز به جز مسائل گردشگری از زیرساخت و روبنا، از شرایط سیاسی، اقتصادی، فرهنگی اجتماعی تا رقابت با همتایان و بازارهای گردشگری در کشورهای همسایه را لحظه به لحظه شناسایی و رصد کند، اگر نیاز باشد سیاست‌های جدید تدوین و تصویب کند و بر اساس همین سیاست‌های جدید، زیرساخت‌های لازم را نیز فراهم کند.
تاخیرها و ترافیک‌ها هزینه‌های اضافی به گردشگر تحمیل می‌کند/ تضمینی وجود ندارد
رشنواز به شرایط ترافیک‌های جاده‌ای و همچنین تاخیر پروازها در ایران اشاره کرد و گفت: هیچ تضمینی وجود ندارد که گردشگر خارجی که به تهران می‌آید و در برنامه سفرش اصفهان، شیراز و یزد قرار دارد، در طول سفر یا در زمان بازگشت به تهران به این تاخیرها و ترافیک‌های چندین ساعته برخورد نکند، اینکه چهار ساعته به تهران برمی‌گردد یا ۲۴ ساعته! هم برنامه سفر خراب می‌شود و هم هزینه‌های اضافی تحمیل می‌کند.
فعال صنعت گردشگری با بیان اینکه «هزینه هر شب اقامت در هتل‌های خارجی از ۱۰۰ تا ۷۰۰ دلار است» گفت: در ایران چنین قیمت‌هایی وجود ندارد، قیمت بنزین هم پایین‌تر است، اگر زیرساخت‌های گرشگری اصلاح شود، یارانه اختصاصی و هدفمند برای تشویق گردشگری اعطا شود و جلوی رانت و هدررفت سرمایه گرفته شود، اگر همه اینها سر جای خود باشد و نظارت شود، هزینه سفر به ایران نسبت به کشورهای دیگر بسیار پایین‌تر است، سفر به ایران و گردشگری داخلی بسیار ارزان تمام خواهد شد.
قواعد دست‌وپاگیرِ عجیب از سر راه ایرلاین‌ها برداشته شود
رشنواز با اشاره به تحریم‌های بر ضد ایران و نظام قیمت‌گذاری بلیت هواپیما برای پروازهای خارجی گفت: بر اساس تعرفه‌ای که ما ابلاغ کردیم ایرلاین‌های خارجی در ایران همه خدمات را بر اساس نظام یارانه‌ای به مسافران ارائه می‌کنند، اما ارز مورد نیاز خود را باید از بازار آزاد تهیه کنند، یعنی آنها هزینه بلیت را از مسافر ایرانی به ریال دریافت می کنند، اما پس از پرداخت کامل هزینه‌های فرودگاهی و سوخت، در زمان انتقال پول باید ارز را از بازار آزاد بخرند و خارج کنند، این نوع مسائل باید حل شود. برخی شرکت‌های هواپیمایی خارجی به دلیل تحریم‌ها از ایران رفته‌اند، برخی هم که تابع تحریم‌ها نیستند و می‌توانند به ایران بیایند، گرفتار این نوع مسائل دست‌وپاگیرِ عجیب می‌شوند.
فعال صنعت گردشگری با بیان اینکه «بیشترین میزان گردشگر ورودی ما از عراق است» گفت: عراقی‌ها علاوه بر وجود اشتراک‌های فرهنگی، تاریخی و مذهبی، به دلیل اینکه هزینه‌های سفر در ایران برای آنها به صرفه است، به کشور ما می‌آیند، اما اگر شرایط فراهم شود و زیرساخت‌های گردشگری تقویت شود، مطمئنا از کشورهای اروپایی و آسیای شرقی هم به ایران سفر می‌کنند.
