کارگردان «جناکات»: فیلمسازی کوتاه دریچهای سازنده برای ورود به سینمای بلند است
عطا مجابی که تاکنون شش بار در جشنواره فیلم کوتاه تهران حضور داشته در گفت وگو با خبرنگار سینمایی کا 118درباره تنوع ژانر آثار در این جشنواره اظهار داشت: تنوع در گونهها باعث رشد و خلاقیت میشود. حتی پدیده ای به نام فیلمکوتاه را هم به شکل کلی میتوان یک ژانر یا گونه محسوب کرد که در کنار سینمای بلند جریان اصلی، که تماشاگران و مخاطبان دنبال میکنند، همواره باعث رشد و بالندگی شده، مضامین، تکنیکها و آدمها ابتدا در فیلم کوتاه متولد میشوند و بعد پا در بدنه سینما میگذارند.
وی افزود: تنوع گونهها و ژانرهای شناخته شده دیگر نیز به گمانم همین کارکرد را دارد، چرا که سلایق مختلف را در بر میگیرد.
می شود به فیلم کوتاه به عنوان یک مدیوم هنری متفاوت و مستقل هم فکر کردمجابی درباره این دیدگاه که فیلمسازی کوتاه دریچه ای برای ساخت فیلم های بلند است گفت: این، تنها کارکردی که می شود از سینمای کوتاه انتظار داشت نیست. طبیعتا می شود به فیلم کوتاه به عنوان یک مدیوم هنری متفاوت و مستقل هم فکر کرد و این گونه را هم در نظر گرفت. این هم قابل کتمان نیست که فیلمسازی کوتاه دریچه ای بسیار موثر و مفید برای ورود به سینمای بلند است.
وی اظهار داشت: نمونه این، فیلمسازانی هستند که از سینمای کوتاه وارد جریان سینمای حرفه ای و فیلمسازی بلند شده اند. درست است که در رزومه این افراد نخستین فیلم بلند درج شده ولی در این فیلم ها بعصا نگاه شخصی و جهانبینی پختهای را شاهد هستیم، و در عین حال تسلط تکنیکی خوبی را میبینیم.
جشنواره فرصت اشتراک گذاری ایده هاست
این کارگردان درباره تاثیر نشست های تخصصی و کلاس ها و کارگاه های آموزشی جنبی جشنواره فیلم کوتاه هم گفت: هدف از برگزاری جشنواره ها معمولا این است که فرصت تعامل و همفکری و به اشتراک گذاشتن ایده ها و داده های متفاوت و جدید را بین فیلمسازها و متخصصان فراهم می کند.
وی افزود: در تمام جشنواره های معتبر جهان معمولا بخش های جنبی وجود دارد که این فرصت برای تعامل و همفکری و اشتراک گذاشتن ایده ها در نظر گرفته می شود. طبیعتا برگزاری کارگاه های آموزشی، کاملترین شکل این هم اندیشی است و اگر چه زحمات زیادی را احتمالا برای برگزار کنندگان دارد اما ارزشمند و برای فیلمسازها مفید است.
کارگاه ها دانش به روز و بهره گیری از تجربه افراد متخصص را در اختیار مخاطبان خود میگذارندمجابی افزود: با توجه به تجربه هایی که به عنوان مخاطب در جشنوارهها داشتهام این کارگاه ها همواره برای بنده مفید بوده و از آنها بسیار آموختهام. برای مثال در جشنواره تهران و همچنین فجر، معمولا کارگاه ها دانش به روز و بهره گیری از تجربه افراد متخصص را در اختیار مخاطبان خود میگذارند که اقدامی بسیار تاثیرگذار است.
این کارگردان که از قزوین در این دوره از جشنواره حضور دارد، درباره امکانات این شهر برای فیلمسازی اظهار داشت: قابل کتمان نیست که امکانات فنی، یا فرصت دسترسی به دیتای روزآمد و مفید در مناطقی غیر از پایتخت کم است و قابل مقایسه با هم نیز نیستند. من شانس این را داشتم که در قزوین با افراد باسواد و دلسوز ارتباط داشتم. در کنار این، کتاب برای نسل ما گنج بزرگی بود و امروز هم که اینترنت همه فاصلهها را از بین برده و در دسترسی به دیتای روزآمد خیلی راحت تر شده. محدودیت اصلی سخت افزارهاست، که باید تلاش بیشتری صورت گیرد.
امروز رقابت اصلی ذوق هنری، خلاقیت و هوش است
وی افزود: البته این محدودیتها را هم میتوان به عنوان مانع در نظر گرفت و آنها را دور زد. امروز، با یک گوشی تلفنهمراه هم می شود تصاویر با کیفیت و بینظیری ضبط کرد که زمانی آرزوی هر مدیر فیلمبرداری نابغهای بود. امروز دیگر رقابت اصلی بین ذوق هنری، خلاقیت و هوش است، که خوشبختانه در این رابطه میتوان مطمئن بود که جغرافیا و محیط تأثیر کمی دارد.
مجابی همچنین درباره اسکار کوالیفای بودن جشنواره فیلم کوتاه تهران گفت: در خاورمیانه تنها ۴ یا ۵ جشنواره اسکار کوالیفای وجود دارد که برندگان این ها در بخش فیلم کوتاه می توانند به آکادمی اسکار برای رقابت معرفی شوند و در آسیا ۹ جشنواره از این قبیل وجود دارد. سینمای ایران با توجه به استعدادهای استثنایی که به جهان معرفی کرده، شایستگی خیلی بیشتر از اینها را دارد و نباید فقط به جشنواره فیلم کوتاه تهران بسنده کرد.
سینمای ایران اگرچه در زیرساختها شکل ایدهآل را ندارد، ولی از نظر نیروی انسانی کمنظیر استوی افزود: در برخی از کشورها چند جشنواره اسکار کوالیفای وجود دارد. با نگاهی به این کشورها، فیلم ها، و چهرههایی که هر سال به جهان معرفی می کنند، سینمای ایران اگرچه در زیرساختها شکل ایدهآل را ندارد، ولی از نظر نیروی انسانی کمنظیر است. پس باید برای فراهم کردن فرصتهای مشابه بیشتر تلاش کرد.
مجابی که تاکنون ۱۱ فیلم کوتاه را در کارنامه حرفه ای خود داشته، اظهار داشت: خیلی خوشحالم که انجمن سینمای جهان به عنوان یکی از مهمترین و بزرگترین مدارس سینمایی جهان، و جشنواره فیلم کوتاه ایران به عنوان یکی از قدیمیترین و «پرتعدادترین» معرفی کننده استعداد به جریان اصلی سینما این امکان را دارد که برنده ای را به آکادمی اسکار معرفی کند.
وی درباره افق نگاه خود در سینما گفت: می خواهم از سینما لذت ببرم. افق من هنرمند بودن است. قابل مقایسه نیست ولی به گمانم حافظ و فردوسی و سعدی به این فکر نمیکردند که روزی اشعاری را که میسرودند روی چشم آدمها و در بلندی طاقچه خانه ها نگهداری شوند. آنها از شاعری خود لذت می بردند. آنچه برای هنر و هنرمند اتفاق می افتد پاسخی است که تاریخ به صداقت، تلاش و معاشقه اش با هنر می دهد.
جناکات فیلم نوآر/فانتزی ۱۴ دقیقه ایِ سیاه، سفید و قرمز است، که با نگاهی به جنایت و مکافات داستایوفسکی ساخته شده و قصه یک سرقت ناموفق و مکافات یک جنایت را نمایش میدهد.